Տանը ուշադիր կարդա՛ կատարի՛ր 1-ին, 2-րդ և 7-րդ վարժությունները։ Մնացած վարժությունները կկատարենք դասարանում։

Ուշադիր կարդա՛։

Բազմիմաստ են մեկից ավելի իմաստ ունեցող բառերը:

Հոմանիշ են մոտ իմաստ ունեցող բառերը:

Հականիշ են իմաստով հակառակ բառերը:

Համանուն են գրությամբ կամ արտասանությամբ նույն կամ մոտ, բայց իմաստով տարբեր բառերը:

Դարձվածքները բառակապակցություններ են, որոնց մեջ մտնող բառերն իրենց հիմնական իմաստով չեն գործածվում:

Իսկ հիմա կատարի՛ր առաջադրանքները։

1.Որոշի´ր, թե ընդգծված բառին տրված հարցերից ո՞րն է համապատասխանում:

Հեռվում երևացին նավեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

ինչե՞ր

Քաղաքում կային այգիներ: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

ինչե՞ր

Դա քաղաքի ամենամեծ այգին էր: (ի՞նչը, ինչե՞րը)

ի՞նչ

Ի՜նչ ծանոթ ձայն էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

ի՞նչ

Դրսից ծանոթ ձայներ էին լսվում: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

ինչե՞ր

Եթե բարձր ձայներ, անպայման կլսեինք: (ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

ի՞նչ աներ

Ձեր տղան էր եկել: (ո՞վ, ովքե՞ր)

ո՞վ

Տղաներ եկան, որ օգնեն: (ո՞վ, ովքե՞ր)

ովքե՞ր

Դա առաջնորդին ծանոթ նետ էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

ի՞նչ

Տղան փետուրնևրից սարքել էր նետեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

ինչե՞ր

Որ դիպուկ նետեր, ոսկե խնձորը կգցեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

ի՞նչ անել

2. Ընդգծված յուրաքանչյուր բառը մե՞կ առարկա է ցույց տալիս, թե՞ մեկից ավելի:

Մեր ձեղնահարկում կատվի ձագեր գտա:-հոգնակի թիվ

Որջից դուրս եկողը ձագ էր:-եզակի թիվ

Որդին պահարանն էր բերել ու դրել սենյակի անկյունում:-եզակի թիվ

Դպրոցին այսպիսի պահարաններ են պետք:-հոգնակի թիվ

Երկնքում նորից թռչուններ երևացին:-հոգնակի թիվ

Վանդակի թռչունն էր դուրս եկել:-եզակի թիվ

Հատիկը հավաքողները մրջյուններ են:-հոգնակի թիվ

Ձմռանը պատրաստ սպասողը մրջյունն էր:-հոգնակի թիվ

Գոռացողը պահակն էր:-եզակի թիվ

Պահակներ կարգեք, որ ապահով լինեք:-հոգնակի թիվ

3.Կետերի փոխարեն գրի´ր փակագծերում տրված համապատասխան բառը կամ արտահայտությունը:

Ծառերին արթնացնողը քամին էր (քամին էր, քամիներ):

Այդ օրվանից հետո շատ (քամին էր, քամիներ) են փչել:

Տարբեր պար էր (պարեր, պար էր) են սովորեցնում դպրոցում:

Դա չտեսնված մի պար էր (պարեր, պար էր):

Պարտեզի բոլոր ծաղիկները սպիտակ են (սպիտակ են, սպիտակեն):

Եթե բոլոր ծաղիկները միանգամից սպիտակեն(սպիտակ են, սպիտակեն), լա՞վ կլինի:

Թող հենց հիմա աչքերը փակեն (փակ են, փակեն) ու քնեն:

Բոլոր դռները փակ են(փակ են, փակեն), մի՞թե տանը մարդ չկա:

Անծանոթ (համ էր, համեր), այդ մրգից չէի կերել:

Տարբեր խոհարարների եփած նույն անունով ճաշերը տարբեր համեր (համ էր, համեր) ունեն:

4. Նախադասությունների մեջ ընդգծված արտահայտությունները փոխարինի´ր հոմանիշ բաոերով:

Այս աղջիկը մատի վրա խաղացնում է բոլորիս:-խաբել

Հանկարծ սիրտը դող ընկավ. բա որ գազանը նորից գա, ինքն ի՞նչ է անելու:-վախեցավ

Ա՜յ քեզ պատմություն, լսողների մազերը բիզ-բիզ էին կանգնել:-զարմանալ

Մի մատ երեխա է, բայց ինչե՜ր գիտի:-փոքրիկ երեխա

Ձեռ ու ոտից ընկած մի մարդ բացեց դուռը:-հիվանդ, ծեր

5.Փորձի´ր բացատրել, թե ինչո՞ւ են ընդգծված արտահայտությունները կոչվում «դարձվածքներ», եթե դարձված նշանակում Է «շրջված», «փոխված»:

Դարձվածքները փոխաբերական իմաստով գործածված արտահայտություններ են ։

6. Տրված դարձվածքների իմաստները բացատրի´ր:

Օրինակ՝

ջրից չոր դուրս գալ — փորձանքից, նեղ վիճակից ազատվել:

Սիրտ տալ-քաջալերել

հոգին առնել-սպանել, խիստ տանջել

գլուխը կորցնել-շվարել

արևը խավարել-մահանալ

հալից ընկնել-բոլորովին ուժասպառվել

սիրտը վկայել-զգալ

երես դարձնել-հրաժարվել

սիրտ անել- Համարձակվել

բկին չոքել-ստիպել

7. Աչքի ընկնել, ձեռ քաշել, գլուխ պահել, ոտքի վրա, ծայրը ծայրին հասցնել, օրերը հաշվված են արտահայտությունները նախադասությունների մեջ գործածի´ր

ա) ուղիղ իմաստով,

բ) որպես դարձվածք:

Օրինակ՝

1.Գիտնականը հետաքրքրվողներին իր հայտնաբերած կենդանու մարմնի բոլոր մասերը ցույց տվեց, միայն գլուխն էր կորցրել:

2.Ուրախությունից գլուխը կորցրել էր:

Իմ ընկերը աչքի է ընկնում իր պայծառ մտքերով

Տիկնիկի աչքը պոկվեց,ընկավ։

Ընկերս ձեռքս քաշեց։

Ես խնդրեցի ընկերոջս, որ իձանից ձեռ քաշի։